Provisieverbod bij uitvaartverzekeringen in perspectief

Provisieverbod bij uitvaartverzekeringen in perspectief
27 januari 2012

Op 2 februari vindt een rondetafelgesprek plaats met marktpartijen over het voornemen van minister De Jager om ook uitvaartproducten onder de reikwijdte van het provisieverbod te brengen per 2013. De soms heftige discussies over dit onderwerp vragen om enige nuance en afstand. Dit artikel beoogt daaraan bij te dragen.

Of de uitvaartverzekering kwalificeert voor het provisieverbod is wat mij betreft twijfelachtig. Mijn insteek, zoals ook betoogd in mijn proefschrift (De Jong, 2010), is dat alleen die producten onder het provisieverbod moeten vallen die de consument bij slecht advies of een slecht product in financiële problemen kunnen brengen. Vanuit die overweging kwalificeert een arbeidsongeschiktheidsverzekering wel voor het provisieverbod (impactvol) en een uitvaartverzekering niet. Immers, bij uitvaart gaat om relatief kleine bedragen. Als het advies hierover niet goed is, kan dat een tegenvaller zijn (financieel), maar dat geldt ook voor een slechte opstal of autoverzekering. Bij inkomensverzekeringen gaat het om grotere bedragen die het inkomen van iemand binnen een huishouden moet opvangen. Dat rechtvaardigt een zwaardere bescherming voor de consument.
Dat is de theorie. In de praktijk staat de wetgever voor een lastige taak. Er is nu een wettelijk regime voor complexe producten en een regime voor simpele producten. Uitvaart valt nu onder regime complex met transparantie en inducements (passende provisieregel). De wetgever heeft nu 4 scenario’s:

1. uitvaartverzekering onder het provisieverbod (optie van de minister);
2. uitvaartverzekering niet onder het provisieverbod, maar wel inducement en actieve transparantie (zoals het nu is geregeld);
3. uitvaartverzekering niet onder het provisieverbod en als schadeverzekering behandelen (met passieve transparantie en geen inducementregel, is dus een stap terug qua consumentenbescherming);
4. uitvaartverzekering behandelen als schadeverzekering en regime voor alle schadeverzekeringen verzwaren met actieve transparantie en inducementregel.

Voor de wetgever en de toezichthouder is scenario 1 het meest makkelijk en dus efficiënt.
Scenario 2 betekent dat er 3 verschillende regimes gaan ontstaan, wat de duidelijkheid niet ten goede komt, maar wat wel recht doet aan de status van een uitvaartverzekering.
Scenario 3 is een stap terug, wat gezien de bevindingen van de AFM rond de verkoop van uitvaartverzekeringen geen verstandige en reële optie is.
Scenario 4 is tegen het zere been van met name het intermediair, die geen zwaarder regime voor schadeverzekeringen wenst.

Mijn conclusie is dat een provisieverbod de meest logische uitkomst is van het debat in de Tweede kamer hierover, ondanks dat het product niet kwalificeert als een complex of impactvol product en zwaardere consumentenbescherming dus overbodig is.